İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT)

25 Eylül 1969 tarihinde Cidde, Suudi Arabistan’da kurulan örgütün 57 üyesi bulunmaktadır, Türkiye kuruluşundan beri üyedir.

Üye Ülkeler: Afganistan, Arnavutluk, Azerbaycan, Bahreyn, Bangladeş, Benin, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Brunei, Burkina-Faso, Cezayir, Cibuti, Çad, Endonezya, Fas, Fildişi Sahili, Filistin, Gabon, Gambiya, Gine, Gine Bissau, Guyana, Irak, İran, Kamerun, Katar, Kazakistan, Kırgızistan, Kornorlar, Kuveyt, Libya, Lübnan, Maldivler, Malezya, Mali, Mısır, Moritanya, Mozambik, Nijer, Nijerya, Özbekistan, Pakistan, Senegal, Sierra Leone, Somali, Sudan, Surinam, Suudi Arabistan, Tacikistan, Togo, Tunus, Türkiye, Türkmenistan, Uganda, Umman, Ürdün, Yemen’dir. Suriye (Üyeliği 14-15 Ağustos 2012 tarihlerinde düzenlenen 4. Olağanüstü İİT Zirvesi’nde askıya alınmıştır.)

1970 Mart ayında Cidde’de gerçekleştirilen Birinci İslam Dışişleri Bakanları Konferansında Genel Sekreterliğin oluşturulmasına ve Sekretaryanın Cidde'de faaliyet göstermesine karar verilmiş, ayrıca bir Genel Sekreter atanmıştır. Teşkilatın en üst düzeyde karar alma organı olan Zirve toplantıları her üç yılda bir, Devlet ve Hükümet Başkanları seviyesinde düzenlenmektedir. Üye ülkeler zirve toplantılarına coğrafi gruplar (Arap, Asya ve Afrika) esasında dönüşümlü olarak ev sahipliği yapmaktadır. 13. Zirve Toplantısının, 14-15 Nisan 2016 tarihlerinde “Adalet ve Barış için Birlik ve Dayanışma” temasıyla İstanbul’da gerçekleştirilmesiyle ülkemiz İİT Zirve Dönem Başkanlığını üstlenmiştir.

İİT'nin dört daimi komitesinden biri olan, ticaret, turizm, ulaştırma, tarım ve kırsal kalkınma, mali işbirliği, yoksulluğun azaltılması ve özel sektörle işbirliği alanlarında faaliyet gösteren İslam İşbirliği Teşkilatı Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi (İSEDAK), 1981 yılında Mekke/Taif'te düzenlenen 3. İslam Zirve Konferansı tarafından kurulmuştur. 1984 yılında Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı’nın Başkan olarak seçilmesi ve aynı yıl bakanlar düzeyinde ilk toplantının gerçekleştirilmesiyle birlikte Fas Krallığı’nın Kazablanka kentinde düzenlenen Dördüncü İslam Zirve Konferansı’nda işlerlik kazanmıştır. İSEDAK Koordinasyon Ofisi, İSEDAK için sekretarya hizmeti sunar. İSEDAK Koordinasyon Ofisine, İSEDAK Başkanının Hükümeti ev sahipliği yapar ve merkezi Ankara'da (Kalkınma Bakanlığı bünyesinde) bulunur. Ofis, İSEDAK toplantılarının organizasyonunun yanı sıra İSEDAK Oturumları ve İzleme Komitesine sunulacak ilgili belgelerin hazırlanmasından sorumludur. Ayrıca her yıl Ankara’da iki kez turizm çalışma grubu toplantısı yapılmaktadır.

Dört kıtaya yayılmış 57 üye ülke ve 5 gözlemci üyeye sahip İSEDAK, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı’nın başkanlığında her yıl genellikle Ekim veya Kasım aylarında bakanlar düzeyinde İstanbul’da toplanmaktadır. Bu toplantılara hazırlık mahiyetinde olan ön izleme toplantıları da her yıl Ankara’da genellikle Mayıs ayında yapılmaktadır.

Ayrıca “İSEDAK / İİT Özel Sektör Turizm Forumu” Bakanlığımızın sekretaryasında her yıl İstanbul’da tüm İİT üyesi ülkeleri ve özel sektör temsilcilerini bir araya getirmektedir.

İİT içerisinde, eğitim, bilim ve kültür üzerine çalışan uluslararası bir kuruluş oluşturma fikri ilk defa 8. İslami Dışişleri Bakanları Konferansı’nda gündeme gelmiştir. 9. 10. ve 11. Dışişleri Bakanları Konferanslarında olgunlaştırılan fikir, 1981’de Mekke’de düzenlenen 3. İslami Zirve Toplantısında somut halini almış ve söz konusu kuruluşun “İslami Eğitim, Bilim ve Kültür Teşkilatı (ISESCO)” adı altında kurulmasına karar verilmiştir. ISESCO’nunİİT'den bağımsız başkanı ve ayrı bütçesi bulunmaktadır.

Rabat Büyükelçimizin ISESCO’nun Kuruluş Şartı’nı, ISESCO’ya üyelik başvuru metni olarak düzenlenen Türkiye Cumhuriyeti Rabat Büyükelçiliği Beyannamesi’ni 13 Şubat 2017 tarihinde imzalaması suretiyle ülkemizin anılan kuruluşa üyelik süreci başlatılmış olup, ISESCO’nun iç onay işlemlerinin tamamlanmasını müteakip üyeliğimiz resmen kesinleşecektir.