Türk Devletleri Teşkilatı

TÜRK DEVLETLERİ TEŞKİLATI (TDT)

Uluslararası bir örgüt olan Türk Konseyi, Türk Dili Konuşan Ülkeler arasında kapsamlı işbirliğini teşvik etmek amacıyla 2009 yılında Nahçıvan’da düzenlenen Türk Devlet Başkanları Zirvesi’nde imzalanan Nahçıvan Anlaşması’yla kurulmuştur. 2021 yılında İstanbul’da ülkemiz evsahipliğinde gerçekleştirilen Türk Konseyi Devlet Başkanları VIII. Zirvesi’nde Kuruluşun adı Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) olarak değiştirilmiştir.

Kurucu üyeleri Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkiye'dir. Gözlemci üyeleri Türkmenistan, Macaristan ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’dir. Özbekistan 2019 yılında Türk Devletleri Teşkilatı’na katılan son asil üyedir.

TDT, Türk Dili Konuşan Ülkeler arasındaki işbirliği mekanizmalarının en üstünde yer alan çatı kuruluş olarak kabul edilmektedir. Bu çerçevede, TÜRKSOY (Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı), TÜRKPA (Türk Devletleri Parlamenter Asamblesi), Türk İş Konseyi, Türk Akademisi ve Türk Kültür ve Miras Vakfı Türk Devletleri Teşkilatı’nın ilişkili kurumları olarak faaliyet göstermektedir.

Türk Devletleri Teşkilatı’nın, kurucu belgesi olan Nahçıvan Anlaşması’nda sıralandığı üzere Kuruluşun temel amaç ve görevleri arasında aşağıdaki hususlar yer almaktadır:

•        Taraflar arasında karşılıklı güvenin güçlendirilmesi;

•        Bölge ve bölge dışında barışın korunması;

•        Dış politika konularında ortak tutum benimsenmesi;

•        Uluslararası terörizm, ayrılıkçılık, aşırılık ve sınır aşan suçlarla mücadelede gerekli koordinasyonun sağlanması;

•        Ortak amaçlara dair etkili bölgesel ve ikili işbirliğinin her alanda geliştirilmesi;

•        Ticaret ve yatırım için uygun koşulların yaratılması;

•        Bilim, teknoloji, eğitim ve kültür alanlarında etkileşimin genişletilmesi;

•        Medya ve kitle iletişim araçları arasındaki etkileşimin teşvik edilmesi

Söz konusu amaç ve görevleri yerine getirmek üzere Türk Devletleri Teşkilatı’nın Nahçıvan Anlaşması’nda belirlenen yapısı içerisinde Devlet Başkanları Konseyi, Dışişleri Bakanları Konseyi, Kıdemli Memurlar Komitesi, Aksakallar Konseyi ve Sekretarya bulunmaktadır.

Kuruluşun dönem başkanlığı alfabetik sıra ile devredilmekte, işbirliği alanlarında her yıl dönem başkanı olan ülkede Bakanlar Toplantısı ve Çalışma Grubu Toplantıları gerçekleştirilmektedir.

Kuruluşun Genel Sekreterlik görevini Kubanıçbek Ömüraliyev yürütmektedir.